wtorek, 24 marca 2015

Witając wiosnę, czyli kilka słów o interesujĄCych imiesłowach francuskich


C’est toi le printemps que j’attendais, 
la vie multiple et brillante où chaque instant est plein et parfait
To na ciebie czekałem wiosno; na życie wspaniałe, pełne różnorodności kiedy każda chwila jest całkowita i doskonała
Wiosna to niewątpliwie jedna z piękniejszych pór roku, to czas kiedy wszystko budzi się do życia, ja też postanowiłam nie być gorsza :) I oto wracam do Was po dość długiej nieobecności z nadzieją odzyskania dawnej energii i zapału. Bardzo chciałabym pisać regularnie, mieć z Wami jak najczęstszy kontakt i ciągle zachęcać Was do nauki języka francuskiego. Zrobię wszystko co w mojej mocy aby od dziś wpisy pojawiały się częściej i żebyście czerpali z ich lektury radość i przyjemność. Sobie i Wam na przyszłe wiosenne dni chciałabym życzyć przede wszystkim dużo uśmiechu i optymizmu ! Mam nadzieję, że znajdę w sobie siłę, której ostatnio bardzo mi brakowało, aby znów móc cieszyć się Waszymi komentarzami i wiadomościami w odpowiedzi na moje nowe wpisy:) 

Dans les profondeurs de vos espoirs et de vos désirs sommeille votre silencieuse connaissance de l'au-delà ; de même que la semence rêve sous la neige, votre coeur rêve du printemps. Ayez confiance en vos rêves, car en eux se cache le portail de l'éternité.
W głębi Waszych nadziei i pragnień drzemie milcząca wiedza o zaświatach; nasiono marzy pod śniegiem, Wasze serce marzy o wiośnie. Wierzcie w swoje marzenia, ponieważ to właśnie w nich ukryta jest brama do wieczności. 
Khalil Gibran



O tym, że język francuski kojarzony jest zazwyczaj z tak zwanym ą i ę pisałam już w TYM poście. Dziś po raz drugi będzie mowa o tych samogłoskach natomiast w zupełnie innym kontekście. Otóż istnieją charakterystyczne formy francuskiego czasownika które na język polski przetłumaczymy zawsze dodając końcówkę -ąc / -ący / -ąca. O jakich formach mowa ? 
Oczywiście o imiesłowach
Nazwa dla wielu z Was może okazać się zupełnie obca dlatego mam nadzieję, że poprzez moje wiosenne przykłady i dokładne omówienie tego zagadnienia zdacie sobie sprawę że Wy także na codzień używacie imiesłowów i być może napotykacie różne problemy z nimi związane :)

Co to jest imiesłów czasu teraźniejszego  ?

Imiesłów czasu teraźniejszego (fr. Participe présent)  to nic innego jak forma odczasownikowa.  
Odnosi się do wykonawcy czynności w teraźniejszości; tworzy się go tylko od czasowników niedokonanych za pomocą końcówek -ący, -ąca, -ące.


Wyobraźmy sobie zatem piękną wiosenną pogodę i pierwsze promienie słońca. Wybieramy się na spacer i spotykamy znajomą. Potem opowiadamy:

J'ai vu Monique se promenant dans le parc - Widziałam Monikę spacerującą w parku

Źródło obrazka: Internet
Êtant seule, elle a beaucoup de temps libre (= parce qu'elle est seule) - Będąc sama (= ponieważ jest sama) ma dużo wolnego czasu. 

Tworzenie participe présent:

Czasownik należy odmienić do 1. osoby liczby mnogiej NOUS, zachować temat odcinając końcówkę, a następnie do tematu 
dodać nową końcówkę -ANT



Plus d'infos:

1. Imiesłów czasu teraźniejszego jest niedomienny !
2. Odnosi się do rzeczownika lub zaimka.
3. Służy do wyrażania czynności jednoczesnej z czynnością zdania głównego.


Les participes présents conjoints - imiesłowy powiązane bezpośrednio z rzeczownikiem

C'est une fille ayant* du talent pour le jardinage 
(= qui a du talent
- To dziewczyna mająca talent do pracy w ogrodzie
*Czasownik avoir tworzy nieregularną formę participe présent


Imiesłów może wyrażać:

a. Przyczynę - la cause

Voyant le beau temps de sa fenêtre, elle a décidé de sortir de chez elle  pour aller se promener en ville (= parce qu'elle a vu le beau temps)

Widząc piękną  pogodę za oknem zdecydowała się pójść na spacer do miasta (= ponieważ widziała piękną pogodę za oknem)

b. Czas - le temps

J'ai vu l'ecureuil montant sur un arbre (= quand il est monté sur un arbre) 
Zauważyłam wiewiórkę wbiegającą na drzewo (= kiedy wbiegała na drzewo)

Źródło obrazka: Internet

Uwaga ! 
Nie należy mylić imiesłowu czasu teraźniejszego (participe présent) z przymiotnikiem odczasownikowym (l'adjectif verbal)
Imiesłów jest nieodmienny, przymiotnik natomiast uzgadnia się w liczbie i rodzaju z zaimkiem lub rzeczownikiem do którego się odnosi. 

Vivant à l'étranger je ne vois 
ma famille qu'une fois par an 
- żyjąc za granicą, widuję moją rodzinę tylko raz na rok 

Il est vivant - On jest żywy

Le gérondif 

Wiosna jest specyficzną porą roku. W naturze szczególnie ze względu na pogodę, która jednego dnia może zaskoczyć nas opadami śniegu a drugiego przyjemną, wysoką temperaturą i bezchmurnym niebem. 
W języku francuskim natomiast jest to jedyna pora roku przed którą występuje przyimek AU zamiast EN



Przyimek en w języku francuskim jest także integralną częścią le gérondif  czyli imiesłowu przysłówkowego współczesnego

Tworzenie gérondif :



Le gérondif jest używany częściej niż participe présent. Odnosi się zawsze do podmiotu zdania głównego. W niektórych przypadkach participe présent i gérondif mogą być stosowane zamiennie

Nous nous amusions dans le jardin, riant / en riant 
comme des enfants 
Bawiliśmy się w ogrodzie śmiejąc się jak dzieci

Inne przykłady użycia 
gérondif

1. J'ai trouvé mon manteau du printemps en rangeant mon armoire - znalazłam mój wiosenny płaszcz robiąc porządki w szafie.


Źródło obrazka: Internet

2. Tu a pris froid en sortant sans ton blouson - przeziębiłeś się wychodząc bez kurtki.

3. Caroline a beaucoup minci 
avant le printemps en suivant ce regime - Karolina straciła na wadze przed wiosną przestrzegając diety.

UWAGA !

Istnieje zasadnicza różnica pomiędzy zdaniami:

a. Il a vu Sophie arrosant les fleurs 
- Widział Sophie podlewającą kwiaty
(to Sophie podlewała kwiaty)


l'arrosoir - konewka
Źródło obrazka: Internet

b. Il a vu Sophie en arrosant les fleurs 
- Widział Sophie podlewając kwiaty
(to 'on' podlewał kwiaty)

Inspiracje & przykłady:
  • Grammaire expliquée du français, wydawnictwo CLE INTERNATIONAL
  • Repetytorium gramatyczne z języka francuskiego, Magdalena Supryn-Klepcarz, wydawnictwo PWN