poniedziałek, 30 grudnia 2013

An i Année czyli jak poprawnie złożyć życzenia noworoczne



Bonne  nouvelle année !
 
 Dobrego nowego roku - takie utarte wyrażenie widnieje na prawie każdej  francuskiej kartce świąteczno-noworocznej.

 
Jour de l'an / Nouvel an - pierwszy dzień Nowego Roku, Nowy Rok

Źródło : Internet

 
Zatem jak właściwie nazwać rok po francusku - année czy an ?  Która forma jest poprawna ?

Otóż obydwie formy są poprawne, istnieje jednak pewna reguła o której należy pamiętać.  


L'an

Źródło: Internet

 
= rok w rodzaju męskim

= rok, który może zacząć się  w dowolnym momencie, określa przedział czasowy, okres 12 miesięcy.

= rok jako rzeczownik, któremu towarzyszy liczba

słowo precyzyjne i punktowe

Przykłady:

a. J'ai trente ans = mam 30 lat, jest to liczba konkretna, nie podkreśla żadnej ciągłości

Nigdy : j’ai trente années   

b. Un homme de trente ans/ une voiture de 10 ans = 30-letni mężczyzna, 10-letni samochód

c. Dans deux ans, j'aurai terminé mes études - za dwa lata skończę studnia = za konkretne dwa lata, jest to liczba, jakiś przedział czasowy.

d. 4 fois par an, 5 fois par an - 4/5 razy na rok

e. Il partira pour la France dans un an - wyjeżdża do Francji za rok = za konkretną jednostkę czasu
 
*en l'an .... avant Jésus-Christ - w roku ... przed Chrystusem (p.n.e)
*en l'an .... de notre ère - w roku ... naszej ery


L'année


 
= rok w rodzaju  żeńskim

* Mimo, iż année posiada rodzaj żeński, powiemy mon année, son année (ma année, sa année) etc. z tego względu, iż wyraz rozpoczyna się od samogłoski.

= rok trwający od 1 stycznia do 31 grudnia,

= użycie tego wyrazu podkreśla ciągłość tego okresu jakim jest jeden rok

Przykłady: 
 
 
a. Ce vin est d’une bonne année - To wino ma dobry rocznik


Nigdy: Ce vin est d'un bon an
 

b. Rok + przymiotnik go określający

l'année scolaire - rok szkolny
une année bissextile - rok przestępny


c. les années 60, 70, 80... - lata 60,70,80


 
 
Czasem dwie formy są poprawne:
 
*Il partira l'an prochain/ l'année prochaine - wyjedzie w przyszłym roku
 
*Il est parti l'an dernier/ l'année dernière - wyjechał w zeszłym roku

*Elle a passé deux ans/deux années en France - spędziła dwa lata we Francji

Uwaga !

Mówimy : cette année, natomiast nigdy  samo cet an !


Wyjątek stanowi zdanie : 


*Cet an que j'ai vécu en Belgique = Ten rok, w którym żyłem w Belgii


Wyrażenia :

  • bon an mal an - średnio, przeciętnie (podsumowując)
  • s'en moquer / s'en soucier comme de l'an quarante - nie przejmować się czymś, dosł. przejmować się czymś jak rokiem czterdziestym
se soucier de = przejmować się, kłopotać
se moquer = drwić
  • C'est à des années-lumières de mes préoccupations - to ostatnia rzecz o której myślę


Ta sama zasada użycia obowiązuje w słowach jour /journée oraz soir/soirée
 


 

wtorek, 24 grudnia 2013

Joyeux Noël à mes lecteurs !

Moi Kochani czytelnicy !
 
Na te Święta Bożego Narodzenia pragnę życzyć Wam wszystkiego co najlepsze.
 
Que le bonheur soit avec vous pendant Noël et pour toujours,
Que les Fêtes soient riches de joie et de gaiété,
Que l'esprit de Noël reste présent en vous,
Que Noël soit haut en couleur,
Et que la nouvelle année déborde de prospérité et que tous les voeux  deviennent réalité!

 
Joyeux Noël et Bonne Année !
 
 
Moi Drodzy, ten mijający rok dla mnie samej był bardzo szczęśliwy. Zdarzyło się wiele dobrego. Największym sukcesem dla mnie stał się niewątpliwie mój blog, który w krótkim czasie zdobył tak wiele uznania. Rok 2013 choćby dlatego na pewno zapamiętam, ponieważ to właśnie w tym czasie, dokładnie 9 miesięcy temu postanowiłam podzielić się moją pasją. Dziękuję wszystkim czytelnikom, fanom i obserwatorom za komentarze, wiadomości i miłe słowa. To niesamowicie cudowne uczucie, kiedy wiem, że moje zaangażowanie i wysiłek włożony w prowadzenie bloga docenia tak wiele osób. Z mojej strony, życzę wszystkim wytrwałości w nauce języka francuskiego.  Niech ten rok będzie jeszcze lepszy i obfity w sukcesy.

 
 

sobota, 21 grudnia 2013

Święta Bożego Narodzenia według Cyprien'a

Na moim blogu przedstawiałam już jeden z filmików francuskiego komika Normana, który w swojej twórczości parodiuje francuską rzeczywistość. Link do posta znajdziecie TUTAJ.  Dzisiaj, zajmę się najnowszym filmikiem, innej, znanej osobowości francuskiego Internetu - Cyprien'a. W związku z tym, że święta za pasem, będzie o Bożym Narodzeniu, a właściwie o wspomnieniach z dzieciństwa naszego głównego bohatera. 
 

un sapin de Noël - choinka
 
W filmiku pojawia się słownictwo, zarówno to potoczne jak i związane ze Świętami, zatem zapraszam do zapoznania się z tymi słówkami, które według mnie warto zapamiętać.
 
 
Noël - Święta Bożego Narodzenia
 
un hamster - chomik
être(comme) un dingue - być stukniętym 
le gamin - dzieciak
chercher les cadeaux partout dans la maison - szukać prezentów wszędzie, w całym domu
déballer le cadeaux- odpakowywać prezent
deviner- zgadywać
recevoir une console/ des crayons de couleurs - dostać (otrzymać) - konsolę, kredki
je ne me plains pas - nie narzekam (bezokolicznik - se plaindre = narzekać)
un pote (pot.) - kumpel
ramener - przyprowadzać, przynosić
une technique chelou - podejrzana technika
* chelou powstało od verlan przymiotnika louche

ranger la chambre - sprzątać pokój
passer l'aspirateur - odkurzać
replier les vêtements - składać ubrania
refaire l'électricité/ un chauffage au sol - naprawiać
elektryczność/ogrzewanie naziemne 

Croire au Père Noël  - wierzyć w Św. Mikołaja
se déguiser en Père Noël - przebrać się za Św. Mikołaja

la bouffe (pot.) - wyżerka
*bouffer (pot.)- obżerać się
un connard - łajdak
Mon père raffole des huîtres
raffoler de - przepadać za czymś
des huîtres - ostrygi

niedziela, 15 grudnia 2013

Wszystko co angielskie, czyli czego unikają Francuzi

"Niemożliwe– to nie jest słowo francuskie"

Impossible n'est pas français
 
- Napoléon Bonaparte

Zapewne nie jest to jedyne niefrancuskie słowo, jednak z pewnością w języku francuskim nie jest ich zbyt wiele. Napoleon wypowiadając to zdanie (co prawda w nieco innym kontekście) miał bardzo dużo racji ! :)
 
 
 O stosunku Francuzów do języka angielskiego mówi się wiele. Najczęściej najwięcej mówią ci, którzy w tej kwestii nie mają żadnego doświadczenia, powtarzając, że we Francji po angielsku się za żadne skarby nie dogadamy. No i mają tutaj poniekąd rację, ponieważ taka sytuacja zdarza się chyba najczęściej. Nie należy natomiast przesadzać i wrzucać wszystkich Francuzów do jednego worka. Należy podkreślić, że język angielski istnieje we francuskiej szkole, więc każdy Francuz miał z nim kiedyś do czynienia. Jaka jest odpowiedź Francuzów na to że nie znają angielskiego? "Zły system szkolnictwa !" -  mówi mój kolega Francuz. "Mało konwersacji, mało praktyki, dużo gramatyki i teorii..." Skąd my to znamy? A no z polskiej szkoły, zatem Wasze wytłumaczenie, drodzy Francuzi do nas nie przemawia, lepiej wymyślcie coś innego, albo powiedzcie po prostu prawdę !

 Podczas wszystkich moich wyjazdów do Francji spotkałam się z ludźmi, których można podzielić na kilka kategorii:

Typ numer 1 - Francuz próbujący

 Francuz, który zna angielski, co prawda bardzo słabo, ale kojarzy pewne struktury i da się z nim w miarę porozmawiać.
Występowanie: dość częste

Typ numer 2 - Leniwy Francuz patriota

Francuz, który zna angielski, ale nie będzie go używał, bo po pierwsze skoro przyjechałeś/aś do Francji mów po francusku, a po drugie bo jest Francuzem.
Występowanie: bardzo częste

Typ numer 3 - Ambitny Francuz

Francuz, który myśli, że mówi po angielsku, mówiąc tak naprawdę po francusku wtrącając angielskie słówka - to chyba najgorszy typ Francuza, no chyba, że jesteś mistrzem "języka" Franglais :)
Występowanie: częste

Typ numer 4 - Odważny Francuz patriota

Francuz, który otwarcie przyznaje się do tego, że nie mówi po francusku, prosząc: Français, s'il vous plait ! Lub jeżeli trafimy na mniej sympatycznego osobnika, zacznie on rozmowę po prostu po francusku, nie przejmując się, że ty nie rozumiesz. Wtedy twoje błagalne : English, please ! niewiele pomoże. Pozostaje tylko język migowy i ... modlitwa, żeby dobrze się zrozumieć. 
Występowanie: powszechne !
 
Niestety, z mojej powyższej analizy, wynika to samo co zwykle... Francuz (raczej) po angielsku nie mówi ... Faktycznie, nie jest to opinia wyssana z palca. Każdy, kto kiedykolwiek był we Francji zapewne takich sytuacji doświadczył i może potwierdzić jakie są fakty.

Co ciekawe, ja, jako osoba, porozumiewająca się w języku Moliera, do końca nie zauważyłam Francuza typu 4. Uświadomili mi to dopiero moi znajomi porozumiewający się tylko w języku angielskim,  z którymi miałam okazję spotkać się w restauracji we Francji. Kiedy po zjedzonym posiłku podszedł do nas kelner, powiedział : Ça a été ? Ja odpowiedziałam, jako, że była to dla mnie sytuacja zupełnie naturalna, natomiast w tym momencie, zorientowałam się, że przecież ten pan wcale nie wiedział, czy my jesteśmy Francuzami, a oczywiste było dla niego rozpocząć konwersację w języku francuskim. Na to zwrócili uwagę moi znajomi, stwierdzając, że to niemiłe i że Francuzi mimo ich próśb o używanie języka angielskiego wcale nie reagują.

Po tak rozbudowanym wstępie pragnę, w dniu dzisiejszym przedstawić Wam, jak Francuzi bronią się przed wpływami języka angielskiego wymyślając nazwy całkiem odbiegające od światowych standardów. Zacznijmy od słowa komputer...
 
 
1. Un ordinateur, czyli francuski fenomen
 


Wprowadzenie słowa 'ordinateur' na urządzenie zwane w większości języków po prostu komputerem to nie zasługa Akademii Francuskiej. Nie ma jednak wątpliwości, że zabieg miał na celu uniknięcie wprowadzenia angielskiej nazwy i chęć wyróżnienia się. Cel osiągnięty ! :)

2. Un courriel = e- mail

Un courriel, czyli typowo francuska nazwa na angielskiego e-maila. Bardzo często występuje także w postaci skrótu Mél. (Messagerie électronique).


3. Skróty międzynarodowe

Skróty francuskie różnią się od tych, które przyjęte zostały w języku angielskim, ze względu na inny szyk zdania i układ przymiotników. Zobaczmy:

a) AIDS = SIDA



 
                                         AIDS - acquired immune deficiency syndrome
                                         SIDA - syndrome immunodéficitaire acquis
 
b) NATO = OTAN

NATO - The North Atlantic Treaty Organization
OTAN - Organisation du traité de l'Atlantique Nord

c) UFO = OVNI



 
                                           UFO - unidentified flying object

                                         OVNI -
Objet volant non identifié



 
 
                                       d) DNA = ADN

                                            DNA - deoxyribonucleic acid

                                     ADN -acide désoxyribonucléique

4.  LOL = MDR

LOL czyli internetowy skrót, którym posługuje się najczęściej młodzież. Jest komentarzem do śmiesznej lub żenującej sytuacji i  oznacza 'głośne śmianie się'. Chociaż młodzi Francuzi używają bardzo często angielskiego słówka, obecny w języku jest także skrót: MDR = mort de rire (umierać ze śmiechu).

LOL - laugh out loud
MDR - mort de rire



5. Liczebniki,
czyli czemu  na początek warto powtórzyć matematykę.


 
80 = quatre-vingts (4x20)
82 = quatre-vingt-deux (4x20 + 2)
90 = quatre-vingt-dix (4x20 + 10)
92 = quatre-vingt-douze (4x20 + 12)
 
Każdy, kto zaczyna naukę języka francuskiego w tym miejscu przeżywa szok. Czemu żeby powiedzieć 96 muszę pomnożyć liczbę dwadzieścia przez 4 i dodać 16 ? On ne sait pas ! Jedno jest pewne, liczebniki warto ćwiczyć, ponieważ pojawiają się w życiu codziennym na każdym kroku. Na początku przygody z językiem francuskim zapisanie liczby ze słuchu jest nie lada wyzwaniem.. W przypadku tego zagadnienia sprawdza się powiedzenie : c’est en forgeant que l’on devient forgeron ! :)
 
Dodatkowo...
 

Zawsze uśmiecham się, kiedy widzę słowo weekend zapisane zgodnie z zasadami francuskiej wymowy : ouiquende. To niesamowite, że Francuzi nawet w przypadku najbardziej angielskiego słowa, określającego koniec tygodnia, próbują zachować typowo francuską pisownię !

 
A gdyby tak zrezygnować z angielskich nazw i przetłumaczyć nazwy znanych marek na język francuski ? :)

Źródło: http://lefrancaisetvous.tumblr.com/
 

sobota, 14 grudnia 2013

Mes plus belles citations (1)

Źródło: Internet
 
J’ai soudain le sentiment étrange d’être en harmonie avec moi-même, tout est parfait en cet instant, la douceur de la lumière, ce petit parfum dans l’air, la rumeur tranquille de la ville. J’inspire profondément car la vie me parait alors si simple, qu’un élan d’amour me donne tout à coup envie d’aider l’humanité tout entière.
 
- Le fabuleux destin d’Amélie Poulain
 
 
Nagle dopada mnie uczucie, tak dziwne, kiedy jestem w harmonii sama z sobą, wszystko jest doskonałe w tej chwili, delikatność światła, zapach perfum w powietrzu, spokojny gwar miasta. To wszystko tak głęboko mnie przenika, że życie wydaje mi się takie proste... poryw miłości daje mi w jednej chwili chęć pomagania całej ludzkości.



le sentiment - uczucie
la douceur - słodkość, delikatność
la lumière - światło
la rumeur - gwar, plotka
profondément - głeboko
un élan d’amour  - poryw miłości
 

niedziela, 8 grudnia 2013

Niedzielne popołudnie z Coralie Clément

Na dzisiejsze niedzielne popołudnie kolejna propozycja muzyczna z mojej strony. Po ostatnim wpisie, w którym przedstawiłam sylwetkę Stromae, w komentarzach pojawiły się opinie zarówno jego zwolenników jak i zdecydowanych przeciwników, którzy najbardziej cenią sobie spokojną muzykę. Zatem drodzy fani francuskiej muzyki jazzowej, Coralie Clément którą pragnę przedstawić to propozycja dla Was ! To jedna z moich ukochanych wokalistek, o niezwykle słodkim, kojącym głosie idealna na zimowo-jesienne wieczory z kubkiem gorącej czekolady lub herbaty.

 
Coralie Clément to francuska wokalistka, która w swojej muzyce łączy jazz, bossa novę oraz francuską muzykę popularną. Jest siostrą popularnego francuskiego wokalisty Benjamina Biolay który jest autorem znacznej części tekstów jej piosenek. Jej pierwszy album o nazwie Salle des Pas Perdus pojawił się w 2001 roku.
 
Moje ulubione utwory
 
1. Samba de mon cœur qui bat
Samba mojego serce, które bije
 
Mon dieu que c´est triste
Il m´aimait si peu
Moi je l´aimais tant je crois
 
Même si le temps passe
Je n´oublie pas
 
 
 
2. L'ombre et la lumière
Cień i światło
 
Un beau jour
Ou était-ce une nuit
On s´assoit sur un banc
On décide de refaire sa vie
Et sous le firmament
On oublie les règles et les acquis
Et tous nos différends
 
 
3. Le jazz et le gin
 
Je veux le jazz et le gin
Que mon chagrin se débine
 
Parce que c´est toi
parce que c´est moi
Je veux tout
et n´importe quoi
Le jazz est in, le gin est là
 
 
4. Le dernier train
Ostatni pociąg
 
J´ai si peur de ces romances
Qui finissent
avant qu´elles commencent
 
J´ai si peur des conséquences
Des actes manqués
quand j´y pense
 

środa, 4 grudnia 2013

Strefa pamięci wyrażona w języku francuskim


J'ai une mémoire excellente mais je ne me souviens pas des choses comme elles sont.

- Paul Claudel

 

Przeglądając różnego rodzaju słownictwo, które mam w obowiązku pochłonąć zazwyczaj skutecznie i w krótkim czasie, ostatnio trafiłam na słówka związane z pamięcią.

Można by powiedzieć, że tematyka jak każda inna, nie ma w niej nic ciekawego, jednak ja przy tej okazji przypomniałam sobie mój dawny problem  z przetłumaczeniem na język francuski słówka: pamiętać. Otóż można go wyrazić na 3 sposoby o których w dniu dzisiejszym na moim blogu  postanowiłam napisać.

 
Jak 'zapamiętywać' w języku francuskim ?

Otóż istnieją  trzy słowa, które pomogą nam wysłowić się w tej dziedzinie. Są to trzy czasowniki, w słowniku podawane zazwyczaj jako synonimy.
 
Ich ogólne znaczenie to pamiętać, zapamiętywać, przypominać sobie.
 
Język francuski to język czasownikowy, niezwykle ważna zatem ważna będzie jak zwykle koniugacja.
 


Czasownik nr 1 - SE SOUVENIR DE
 
Czasownik zwrotny  III grupy o następującej koniugacji w czasie teraźniejszym:

je me souviens
tu te souviens
il se souvient
nous nous souvenons
vous vous souvenez
ils se souviennent

! Łączy się zawsze z przyimkiem DE

Jako, iż ten czasownik jest czasownikiem zwrotnym, może sprawiać kłopoty w różnych typach zdań zatem przedstawiam jego poprawne użycie:

Zdania twierdzące:

Je me souviens de ta voiture- pamiętam twój samochód
 
Je me souviens du premier film dans lequel elle a joué - przypominam sobie/ pamiętam pierwszy film w którym ona grała

Przeczenia:

Je ne me souviens pas de son prénom - nie pamiętam jego imienia.

Pytania:

Pytanie poprzez intonację:

Tu te souviens de son prénom ? - przypominasz sobie ?

Pytania poprzez inwersję:

Te souviens-tu de son prénom ?
 
W rozkazie : Pamiętaj !
 
 
Souviens-toi de ce que tu leur as promis ! - Pamiętaj o tym co im obiecałeś !
 

Czasownik nr 2 - RETENIR

Kolejny czasownik III grupy odmieniający się czasie teraźniejszym następująco :

je retiens
tu retiens
il retient
nous retenons
vous retenez
ils retiennent
 
! Nie łączy się  z żadnym przyimkiem

Je n'ai pas retenu son numéro de téléphone - nie zapamiętałem jego numeru telefonu

Czasownik nr 3 - SE RAPPELLER QCH

Rappelons-nous nos beaux jours, les jours où nous étions gais, où nous étions plusieurs, où le soleil brillait, où les oiseaux cachés chantaient après la pluie, les jours où nous nous étions promenés dans le jardin ; le sable des allées était mouillé, les corolles des roses étaient tombées dans les plates-bandes, l'air embaumait. Pourquoi n'avons-nous pas assez senti notre bonheur quand il nous a passé par les mains ? il eût fallu, ces jours-là, ne penser qu'à le goûter et savourer longuement chaque minute, afin qu'elle s'écoulât plus lente ; il y même des jours qui ont passé comme d'autres, et dont je me ressouviens délicieusement.
- Gustave Flaubert

Znów czasownik zwrotny, jednak tym razem I grupy i jak najbardziej regularny. Zwróćcie uwagę na pojedyncze l w 2. i 3. osobie liczby mnogiej:

je me rappelle
tu te rappelles
il se rappelle
nous nous rappelons
vous vous rappelez
ils se rappellent
 
! Kiedy czasownik  se rappeller występuje jako synonim se souvenir de, czyli posiada to samo znaczenie nie łączy się z żadnym przyimkiem. Przykłady :
 
Je me rappelle le jour ou nous avons fait la connaissance - Pamiętam dzień w którym się poznaliśmy
Te rappelles-tu ton arrière-grand-mère  ? - pamiętasz swoją prababcię ?
Oui, je me la rappelle - tak, pamiętam ją
 
*Wyjątkiem jest, kiedy tłumaczymy ten czasownik jako : nie zapomnij !
 
Rappelle - toi de passer me voir - nie zapomnij mnie odwiedzić !
Rappelle - toi de composter ton ticket - nie zapomnij skasować biletu ! 
 

 Różnice :

*Ce dont je me souviens, c'est.... = ce que je me rappelle, c'est ... = to co ja pamiętam, to ...
*Ce tout ce dont tu te souviens ? = c'est tout ce que tu te rappelles =  to wszystko co pamiętasz ?


Przydatne wyrażenia :
 
Uczyć się na pamięć
 
Avoir des trous de mémoire - mieć dziury w pamięci
 
Avoir le mot sur le bout de la langue - mieć słowo na końcu języka
 
Ça m'est complètement sorti DE la tête ! - całkowicie wyleciało mi to z pamięci !
 
Ça m'a échappé - uciekło mi to...
 
Ça va me revenir !- (zaraz) mi się to przypomni !
 
Avoir la memoire DES noms - mieć pamięć do nazw
 
DE  mémoire - z pamięci
 
Avoir quelque chose en tête - mieć coś w głowie (pamiętać coś)
 
A na koniec moje ulubione :
 
Avoir une mémoire de poisson rouge (dosł. mieć pamięć czerwonej rybki)- mieć bardzo złą pamięć, niemal w ogóle nie mieć
 
 
Avoir une mémoire d'éléphant  - mieć bardzo dobrą pamięć
 


Ja z mojej strony życzę Wam najbardziej tej drugiej -   'pamięci słonia' w nauce języka francuskiego ! :)

Źródło obrazków : Internet