Bonne fête de Pâques !

Bonne journée, bon après - midi, bonne soirée i wreszcie bonne fête de Pâques - to znane, utarte wyrażenia, którymi bardzo lubię się posługiwać  życząc Wam dobrego dnia, południa, wieczoru czy też samych Świąt Wielkiej Nocy. Obecne w życiu codziennym, pozwalają obudzić uśmiech na twarzach ludzi, są wyrazem grzeczności i sympatii do drugiego człowieka. Nikt nie zastanawia się zbytnio nad słowami z których się składają, chyba że analizuje gramatykę francuską tak jak ja :D

Niech wstępem do dzisiejszego wpisu będzie postawione przeze mnie pytanie:

Czemu życząc komuś dobrego dnia powiemy bonne journée a nie bien journée ?

Otóż odpowiedź jest prosta: Naszym celem jest użycie przymiotnika, ponieważ chodzi nam o słowo miłego zatem jakiego ? (pytanie przymiotnika). Bien natomiast to przysłówek zatem zwrot bien journee oznaczałby: dobry dzień, co nie brzmi już zbytnio 'po polsku' (ani po francusku!)

Być może dostrzegacie wyraźną różnicę pomiędzy tymi słowami i zastanawiacie się czemu robię jak to Francuzi mówią une montagne d'une taupinière :) Otóż zagadnienie jest warte zachodu i mojego cennego czasu, ponieważ często stanowi problem dla osób zaczynających naukę języka, a w pewne niuanse nie są wstajemniczeni często nawet ci najbardziej zaawansowani. 

Jako, że tegoroczna Wielkanoc jeszcze nie dobiegła końca pozwoliłam sobie wykorzystać jej tradycję do dość nietypowego przedstawienia Wam dzisiejszego zagadnienia gramatycznego jakim jest różnica pomiędzy przysłówkiem a przymiotnikiem w języku francuskim.

Zapraszam zatem do wielkanocnego stołu, przy którym odbędzie się rozmowa sześcioosobowej rodziny spożywającącej wspólnie posiłek. 

Oto one:

Christine - mère

Marcel et Sophie - Les enfants  

Sébastien - père

Marié - grand- mère

Jacques - grand - père

Tłumaczenie dialogu znajdziecie TU

Christine: Maman c'est bon ce gâteau, délicieux !

Marié: Oh, tu sais, je me suis contentée de suivre la recette.

Christine: Et bien, il faudra que tu me la donnes parce que j’adore !
Marié: Pas de problème !

Les enfants: Mamie est une très bonne cuisinière !

Marié: Merci ! Et les enfants, comment ça va à l'école ?

Sophie: Moi, je travaille beaucoup, mes résultats sont bons !

Christine : Par contre Marcel est très paresseux et il a des mauvaises notes.

Marcel: Mais je parle bien anglais !

Marié: Mais je ne comprends pas bien quand vous parlez ensemble...

Christine: Moi, j'ai dit que Marcel est trop paresseux, en plus l'enseignante dit qu'il écrit mal et on ne peut pas lire ses lettres...

Marié: Et Christine, comment ça va le travail ?

Christine: Dernièrement, j'ai du mal à gérer le stress et la pression liée à mon travail. Je dors mal, j'ai des insomnies.

Jacques: Oh, ce n'est pas bien ! Tu dois te reposer et partir en vacances !

Marié: Oui, Jacques a raison, partir en vacances est vraiment bon pour la santé !

Christine: Oui, mais tout d'abord je dois terminer mon projet au travail. Partir en laissant mes collegues sans prévenir c'est mal !

Jacques: Marcel, est-ce que tu peux me passer le pain ? 

Marcel: Bien sur papi !

Jacques: Merci... et toi Sophie tu sors avec Jean ?

Sophie: Non... je l'aime mais pour lui c'est juste de l'amitié...

Jacques: Ah bon, je comprends

BON & MAUVAIS to przymiotniki. 

Odpowiadają zatem na pytanie: jaki ? jaka ? jakie ? i określają rzeczowniki. W języku francuskim uzgadniają się do liczby i rodzaju rzeczownika. 

Popatrzmy na przykłady z naszego dialogu:

Mamie est une très bonne cuisinière - Babcia jest bardzo dobrą kucharką.
Mes résultats sont bons - Moje wyniki (w szkole) są dobre.
Il a des mauvaises notes - On ma złe oceny.

C'est bien / mal 
vs. 
C'est bon /mauvais

• C'est bon ce gâteau - To ciasto jest dobre. (= doznanie -- > smak)
• Partir en vacances est vraiment bon pour la santé - Wyjazd na wakacje jest dobry dla zdrowia (= doznanie fizyczne -> pojedziesz na wakacje więc odpoczniesz)

• Partir en laissant mes collegues sans prévenir c'est mal ! - Wyjazd bez uprzedzenia kolegów jest zły ! (= osąd moralny --- > wyjechać bez uprzedzenia to niegrzeczne z moralnego punktu widzenia)
• Ce n'est pas bien ! Tu dois te reposer et partir en les vacances ! - Oh, to niedobrze, musisz odpocząć i wyjechać na wakacje. (= ogólne wrażenie --> to niedobrze)

BIEN & MAL to przysłówki. 

Odpowiadają na pytania: jak ? i określają  czasowniki. 

W języku francuskim ich formy są niezmienne.

Oto przykłady z dialogu:

Et bien, il faudra que tu me la donnes parce que j’adore ! - Dobrze, musisz mi dać przepis, bo ciasto jest przepyszne (dosł. ponieważ uwielbiam)

Je parle bien anglais - Mówię dobrze po angielsku

Mais je ne comprends pas bien - Ale nie rozumiem dobrze

Il écrit mal et on ne peut pas lire ses lettres... - Źle (w znaczeniu 'brzydko') pisze i nie można przeczytać jego literek

Je dors mal - Źle śpię

Beaucoup vs. Très

Je travaille beaucoup (dużo pracuję;)

=

 Je suis très travailleuse (jestem bardzo pracowita)

Różnica w kontekście uczuć:

Inne zastosowania BON/BIEN/MAUVAIS/MAL

Czas na drugi, tym razem przedświąteczny dialog, a właściwie rozmowę telefoniczną klienta z Panią sprzedawczynią w której zamawia on czekoladowe figurki na Święta Wielkiej Nocy :)

Tłumaczenie dialogu znajdziecie TU

Client:  Allô, je suis bien au 12 34 56 78 91 ?

Vendeuse :  Oui Monsieur ! Puis-je vous aide ?

Client: Je voudrais acheter des œufs en chocolat pour Pâques. Enfin, il me faudrait des modèles différents, c'est pour mes enfants.  Qu'est-ce que vous pouvez me proposer ?

Vendeuse Alors... je commence par nos produits les plus classiques : nous avons bien sûr des poules, des cloches, des œufs et des lapins en différents chocolats : chocolat noir, chocolat au lait, chocolat blanc.

Client: Ah oui, c'est déjà très bien, j'ai quatre formes différentes. Bon, maintenant, voyons pour le chocolat... vous pouvez m'en donner un de chaque sorte, mais il va encore manquer quelque chose... Vous avez aussi des œufs en nougat ?

Vendeuse: Du nougat ? Oui, mais...  nous les préparerons spécialement pour vous. Il vous faudra patienter un peu. Dans deux jours, tout sera prêt. Cela vous convient ?

Client: Deux jours... Hum, oui c'est bon, cela me laisse encore une journée pour les cacher dans le jardin. La chasse aux œufs de Pâques, les enfants adorent ça !

Vendeuse:  Oui c'est vrai  !

Client: Très bien, c'est parfait. Donc je vais prendre une poule en chocolat noir, un lapin en chocolat blanc, une cloche en chocolat au lait et un œuf en nougat. Ça fait bien 10 euros ?

Vendeuse: Oui, c'est bien ça !

Client:Je vous règle samedi, quand je viens chercher ma commande ?

Vendeuse: Mais samedi notre magasin est fermé.

Client: Ah bon ! Je pensais que vous travaillez le Samedi Saint !

Vendeuse: Desolée Monsieur, vous devez venir vendredi soir.

Client: D'accord, merci,  à bientôt alors !

Vendeuse: Merci monsieur,  à bientôt !

a. Aby uzyskać potwierdzenie

Je suis bien au 12 34 56 78 91 ? - Czy to numer ... ? 

Czy dodzwoniłem się na numer .. ?

Ça fait bien 10 euros ? - To będzie 10 euro ?

b. Aby wyrazić akceptację -> BON = ÇA VA

Bon, maintenant, voyons pour le chocolat... - Dobrze więc popatrzmy na rodzaje czekolad

Oui c'est bon, cela me laisse encore une journée pour les cacher dans le jardin. - Tak, niech będzie (dobrze), będę miał dodatkowy dzień na schowanie pisanek w ogrodzie

c. Aby wyrazić zdziwienie:

Ah bon ! Je pensais que vous travaillez le Samedi Saint ! - aa ! Myślałem że pracujecie w Wielką Sobotę !