Błędy początkujących - część 1 - błędy gramatyczne

W ostatnim czasie w Krakowie uczestniczyłam w wydarzeniu
o nazwie Noc języków obcych.
Z tej okazji zorganizowano lekcje pokazowe prowadzone przez native speakerów zarówno dla początkujących jak i tych bardziej zaawansowanych. Były to przede wszystkim języki skandynawskie, jednak wśród nich znalazł się także język hiszpański. Jako że nigdy nie miałam z nim do czynienia i  znałam tylko jego ogólne brzmienie postanowiłam wybrać się na taką lekcję z czystej ciekawości. Przyznam szczerze, iż  moja znajomość języka francuskiego nie pomogła mi do końca zrozumieć tego co do mnie mówiono. Mimo że niektóre słowa są naprawdę podobne, a nawet identyczne, należałoby choć trochę orientować się w podstawach języka hiszpańskiego żeby zrozumieć ogólne przesłanie poszczególnych wypowiedzi. Czemu o tym wspominam ? Otóż wtedy przypomniałam sobie siebie samą sprzed prawie 5 lat, kiedy kompletnie nie rozumiałam co do mnie mówiono po francusku. Powróciło to uczucie ogólnej niemocy związanej z rozumieniem bo w takich sytuacjach wychodzi wszystko - brak znajomości słownictwa, gramatyki, ogólnych zasad czytania itp, itd....
Początki są szczególnie trudne. Musi upłynąć dużo czasu aby wysiłek włożony w naukę dał efekt w postaci umiejętności złożenia zdania.
Kiedy znamy język na poziomie zaawansowanym zmagamy się już z całkiem innymi problemami niż osoby które swoją przygodę z językiem dopiero zaczynają.

 

Moim największym szczęściem jest właśnie to że mogę takie osoby początkujące obserwować. Często są tak samo bezradne jak ja kilka lat temu, nierzadko poirytowane i wkurzone na język francuski za to że pełno w nim niezrozumiałych szczegółów których ja się czepiam bo zwyczajnie muszę :D  O kim dokładnie mowa ? O moich wspaniałych uczniach, z którymi pracuję na co dzień i widzę co w języku francuskim sprawia im najwięcej problemu. Niewątpliwie jest to gramatyka. Co ciekawe, istnieją pewne błędy wspólne dla nich wszystkich. To zjawisko postanowiłam wykorzystać i stworzyć post, który uporządkuje wszystkim początkującym pewne istotne informacje.
Oto lista błędów gramatycznych które moim zdaniem popełniane są najczęściej i o których uczniowie zapominają przez dobre kilka pierwszych miesięcy nauki języka:


1.Problem z rodzajnikiem ściągniętym, czyli
Je vais au le musée

Dziś niedziela zatem zaczniemy od kulturalnej rozrywki i wycieczki do muzeum:)
Zatem przyjrzyjmy się bardzo prostemu zdaniu:

Idę do muzeum

 

Czasownik iść to po francusku ALLER; odmieniam go zatem do pierwszej osoby liczby pojedynczej - Je vais (= idę)

Teraz czas na to by odpowiedzieć na pytanie:
Gdzie idę ? Odpowiedź: Do muzeum.
Zatem do je vais dorzucam literkę która wyrazi mój zamiar przemieszczenia się w jakimś kierunku. W języku francuskim będzie to literka à

Zatem: Je vais à  

I tutaj pojawia się pewien problem. Nagle musimy wstawić rzeczownik muzem, który jak każdy w języku francuskim posiada rodzajnik = le musée. Co zrobić ?

Je vais à le musée - to zdanie będzie niepoprawne
 

Dlatego musimy jakoś połączyć  à z le
Oto działanie które występuje w języku francuskim:
 

 

  

Zatem poprawne zdanie to:

 

Je vais au musée  

 

Zdanie: Je vais au à le musée  również nie istnieje.
Pamiętajmy że à jest już zawarte w cząstce au .

 

To samo dotyczy połączeń DE z rodzajnikami cząstkowymi:
 

Le sol était couvert de de la neige
- podłoga była pokryta śniegiem

La carafe était pleine de de l'eau = d'eau
- karafka była pełna wody

Faute de du temps
= przez czas, z winy czasu

 

2. Utożsamianie rodzaju rzeczownika w języku polskim z rodzajem w języku francuskim

 

Nigdy nie stawiamy znaku równości pomiędzy rodzajem rzeczownika w języku francuskim i języku polskim. To błąd. Oczywiście, istnieją takie przypadki w których rodzaje się pokrywają np.
la lampe - lampa (ona) 

le chat - kot(on).

ALE

stół (on) - la table (ona)

samochód (on) - la voiture (ona)

lód (on) - la glace (ona)

pasek (on) - la ceinture (ona)

kokarda (ona) - le noeud de ruban (on)

 

czekolada (ona) - le chocolat (on)

3. Odmiana dwóch czasowników na raz w czasie teraźniejszym

 

Czy zdanie: Lubię jem słodycze ma sens ? Nie. Żeby było logiczne należałoby ewentualnie dodać spójnik i pomiędzy słówko lubię a jem. Jednak wersja która brzmi najlepiej to: Lubię jeść słodycze.

W języku francuskim sytuacja jest identyczna. Nie możemy odmienić dwóch czasowników na raz i powiedzieć: J'aime mange /mąż/ les sucreries.

Poprawne zdanie brzmi: J'aime manger /mąże/ les sucreries.

4. Brak uzgodnienia cząstki się (=se) w odmianie czasowników zwrotnych w czasie teraźniejszym
 

Czasowniki zwrotne to specyficzna grupa czasowników posiadająca cząsteczkę się (=se) którą należy odmienić. Dla przypomnienia odmiana cząstki SE = SIĘ:

Pamiętam doskonale kiedy będąc we Francji zadałam pytanie: 

Est-ce que je peux s'asseoir ici ? 

(Czy mogę tutaj usiąść ?)

 

Dla Francuza tego rodzaju zdanie brzmi śmiesznie, ponieważ konstruując tak pytanie mówimy o sobie jakby w bezokoliczniku. To tak jakby powiedzieć

Ja tu siadać.

Zatem gdzie zrobiłam błąd i czemu uznałam że tak zadane pytanie będzie poprawne ?

Otóż kiedy popatrzymy wyżej, na punkt 3 mojego dzisiejszego wpisu, dowiemy się że w języku francuskim nie odmieniamy dwóch czasowników na raz. Tym też się kierowałam. Skoro odmieniłam już czasownik pouvoir = móc, potem należy dodać tylko bezokolicznik i gotowe ! Niestety, to błędne przekonanie bo w przypadku czasowników zwrotnych musimy pamiętać o następującej rzeczy:

! Należy zawsze uzgadniać cząsteczkę się do podmiotu !

Zatem poprawne zdanie które powinnam ułożyć brzmi:

 

Est-ce que je peux m'asseoir ici ?

 

 

5. Problem z rodzajnikami

 

Kwestia rodzajników jest zawsze problematyczna z bardzo prostego powodu: w języku polskim rodzajniki nie istnieją.

Zazwyczaj mylimy rodzajniki cząstkowe ze ściągniętymi, a także nieokreślonymi.

Rodzajniki cząstkowe to rodzajniki które odnoszą się do rzeczowników niepoliczalnych.
Zatem określają jakąś część substancji, masy, jednolitej części.

Rodzaj męski = du

np. du pain (chleb), du sucre (cukier), du courage (odwaga)

Rodzaj żeński = de la
np. de la farine (mąka), de la musique (muzyka), de la force
(siła)

Ogólna zasada:
de l' + rzeczownik niepoliczalny zarówno rodzaju męskiego jak i żeńskiego
Np. de l'alcool (m) = alkohol
de l'eau (f) = woda
de l'espoir (f) = nadzieja

Rodzajniki ściągnięte = rodzajniki powstałe z połączenia przyimków z rodzajnikami (patrz pkt 1). Kilka prostych równań do zapamiętania:

à + le = au
   à + les = aux 
   de + le = du 
de + les = des

 

UWAGA !
C'est du pain (to kawałek chleba)= du = rodzajnik cząstkowy

C'est le pain du boulanger  (to chleb piekarza)= du
= rodzajnik ściągnięty (de + le)

Ce sont des professeurs (To profesorzy) = des = rodzajnik nieokreślony liczby mnogiej

Quel est le salaire des professeurs (Jaka jest pensja profesorów ?) = des = rodzajnik ściągnięty
(de + les)
 

6. Brak uzgodnienia przymiotnika do liczby i osoby
 

W języku francuskim istnieje ogólna zasada uzgadniania przymiotników do liczby i rodzaju rzeczowników.
 

 

Powiemy:

un petit /pti/ garçon (mały chłopak)
ale
une petite /ptit/ fille (mała dziewczynka)

 

 un grand /grą/ camion (duża ciężarówka) ale une grande /grande/ voiture (duży samochód)

 

 a także:

 

Un homme élégant /elegą/ (elegancki mężczyzna)

ale  une femme élégante /elegąt/ (elegancka kobieta)

 

Formy nieregularne:

 

Un homme sportif /sportif/ (wysportowany mężczyzna) - une femme sportive /sportiw/ (wysportowana kobieta)

Un homme jaloux /żalu/ (zazdrosny mężczyzna) - une femme jalouse /żaluz/ (zazdrosna kobieta)

 

Kiedy przymiotnik kończy się w swojej podstawowej formie na -e

Np. triste = smutny

 

Marcel est triste <--- >Nadia est triste

(on)     <---->   (ona)

(obie formy takie same -> triste kończy się na -e)

 

Czasem wymowa kocówki nam się nie zmieni:

 

 

Un enfant - dziecko

des enfants - dzieci

 

Wkrótce część II - błędy dotyczące czytania w języku francuskim

Źródło obrazków: Internet